Markante gebouwen

Administratief Centrum De Zaat

Frans Boelplein 1

Omdat het gemeentehuis op de Markt te klein was geworden en niet meer beantwoordde aan de hedendaagse normen, kocht het Lokaal Bestuur Temse in 2000 het voormalige hoofdkantoor van de plaatselijke scheepswerf (1829-1994) aan. Het bevindt zich ter hoogte van de huidige Frans Boelplein. Na een grondige renovatie (2006) doopte men het gebouw tot het nieuw Administratief Centrum De Zaat. De Zaat is streektaal en betekent 'scheepswerf'. Het interieur is verfraaid met verschillende kunstwerken. Het AC centraliseert alle administratieve diensten van het Lokaal Bestuur van Temse (met uitzondering van de Toeristische en Technische dienst). Voor de huisvesting van de politie bouwde men een extra vleugel bij.

Gemeentehuis

Markt 1

Yoon Thoen

Het gemeentehuis van Temse is voltooid in 1905 in traditionele neo-Vlaamse renaissancestijl. Sinds 2000 is het gebouw beschermd als monument. Enkel het Toeristisch Infokantoor heeft hier nog zijn bureau. In het oud-gemeentehuis vinden nog huwelijken, jubilea en andere ceremonies plaats. Boven het gemeentehuis rijst een 47 meter hoog belfort uit. De 40 klokken worden automatisch aangestuurd door een beiaardcomputer. De beiaardier is er nog regelmatig live aan het werk.

Sinds 9 april 2021 prijkt ook een imposante vlinder op de gevel van het gemeentehuis. Het kunstwerk ‘Onder de vleugels’ is een ontwerp van illustratrice Marijke Meersman uit Temse. De schitterende dagpauwoog heeft bewegende vleugels met een spanwijdte van bijna 4 meter. Aanleiding tot het kunstwerk was de tentoonstelling ‘Natuur in miniatuur’ in de Plantentuin van Meise.

Huis de Klokke

Markt 4

Ter hoogte van de Markt nummer 4 bevindt zich een diep hoekhuis in rococostijl met barokelementen. Het werd gebouwd in opdracht van Franciscus van Strydonck, die burgemeester was van Temse in de 18de eeuw. Van 1966 tot 1972 was het Gemeentemuseum erin ondergebracht. Opvallend is het medaillon van een Romeinse keizer in de voordeur, ontworpen door de Temsese beeldhouwer Philippus Nijs. Hij vervaardigde ook heel wat sculpturen voor de Onze-Lieve-Vrouwekerk en richtte in 1776 de plaatselijke Academie en Vaktekenschool op.

Renaissancegevel

Kamiel Wautersstraat 18

In de Kamiel Wautersstraat staat ter hoogte van huisnummer 18 de enige overgebleven Renaissancegevel van Temse. Dit huis werd oorspronkelijk bewoond door de bekende kunstenaarsfamilie Nijs, vervaardigers van het 18de-eeuwse meubilair uit de Onze-Lieve-Vrouwekerk. 

Molens van Temse

Hoek Markt-Wilfordkaai

Yoon Thoen

Op de hoek van de Markt naar de Wilfordkaai zie je een groot gebouw waar meer dan een eeuw lang bloemproducent ‘Molens van Temse’ (1912-2022) gevestigd was. In de gevel zijn de vele verbouwingen die het pand onderging doorheen de jaren nog goed zichtbaar. De achterzijde van de woning werd verbonden met ‘het boterhuis’, een maalderij waarvan de roots teruggaan tot 1617. Dit jaartal staat ook aangegeven op de gevel. Via de Schelde bracht men tarwe en andere grondstoffen aan, die hier vermalen en terug geëxporteerd werden tot ver buiten Temse. Sinds 1990 prijkt een modern letterkunstwerk op de zijkant van het gebouw, ontworpen door de Italiaanse kunstenaar Mario Merz in het kader van Jan Hoets kunstproject ‘Ponton Temse’.

Geboortehuis van Priester Poppe

Priester Poppestraat 35

Edward Poppe was een belangrijke geestelijke uit de 19de eeuw. Ter hoogte van de Priester Poppestraat nummer 35 ligt zijn geboortehuis, nu eigendom van de kerkfabriek Onze-Lieve-Vrouw. Ter herdenking van de 100ste verjaardag van Poppe in 1990 werd zijn woning gerenoveerd en ingericht als museum. Het museum bevat de authentieke huisraad en bezittingen van de familie Poppe. De gedenksteen boven het venster en het Mariabeeld, vervaardigd door Jozef Jacobs, bracht men in 1934 aan voor de Poppefeesten in Temse (herdenking 10de verjaardag van zijn overlijden).

De Watermolen en het Molenhuis

Wilfordkaai 23-23A

Aan Wilfordkaai 23 en 23A stond eeuwenlang een watermolen, in beweging gehouden door de plaatselijke waterloop de Vliet (nu overkapt). Het linkse gebouw ‘de Watermolen’ dateert uit 1787 en werd na haar dienst als molen heringericht als privaat café-restaurant. Aan de gevel hangt een bas-reliëf van de Kaailopers, gemaakt door Harry Verbeke. Het rechtse gebouw ‘het Molenhuis’ zou teruggaan tot 1616. Het jaartal prijkt op de zijgevel, terwijl een replica van de watermolen vooraan blijft herinneren aan de oorspronkelijke draaiactiviteit. Het Molenhuis fungeerde tussen 1989-2009 als eerste Toeristisch Infokantoor, maar deed na de verhuis naar de Markt enkel nog dienst als polyvalente expozaal.

De Gulden Cop 

Kasteelstraat 1

Yoon Thoen

De Gulden Cop is de oudste herberg van Temse. In het gemeentearchief duikt de naam voor het eerst op in bronnen uit 1506. Wellicht ontleende de herberg zijn naam aan een uithangbord dat een gulden drinkbeker voorstelde. Het huis in Art Nouveaustijl is een ontwerp van de Temsese architect Triphon De Smet, winnaar van de Prijs van Rome voor bouwkunde in 1902.